De redenen waarom een boete voor feitcode R545 onterecht kan zijn:

• De telefoon is niet vastgehouden;
• Niet tijdens het rijden;
• Je had helemaal geen mobiele telefoon vast de agent heeft het verkeerd gezien;
• Je bent niet staande gehouden.

Daarom lijkt het ons een goed idee om eens helder op een rijtje te zetten wanneer een boete voor het vasthouden van een mobiele telefoon wel en niet terecht is.

Wat staat er in de wet?

De boete voor een telefoon vasthouden tijdens het rijden, is strafbaar gesteld in artikel 61a van het Reglement Verkeersregels en Verkeerstekens 1990 (RVV 1990). Daarin staat het volgende:

Uit dit artikel blijkt dat er aan een aantal voorwaarden moet zijn voldaan voordat een boete mag worden opgelegd.

• Het vasthouden van een mobiele telefoon mag niet wanneer je een voertuig bestuurt;
• Het is alleen verboden tijdens het rijden;
• Het moet gaan om een mobiel elektronisch apparaat dat gebruikt kan worden voor communicatie of informatieverwerking.
• En last but not least het apparaat moet worden vastgehouden.

Is aan één van deze voorwaarden niet voldaan, dan is de boete onterecht opgelegd. We zullen daar hieronder nog uitgebreider op in gaan. 

Bezwaar boete telefoon vasthouden

Waar vaak discussie over is bij een boete voor feitcode R545 is of de telefoon wel of niet is vastgehouden. Belangrijk om te weten is dat het begrip vasthouden in het normale spraakgebruik een andere betekenis heeft dan het juridische begrip vasthouden. Het juridische begrip vasthouden is namelijk ruimer dan in het normale spraakgebruik. Zo zal in het normale spraakgebruik het continue vasthouden van een oortje van de handsfreeset niet worden gezien als het vasthouden van een mobiele telefoon. Juridisch gezien valt dit echter wel onder het vasthouden van een mobiele telefoon en kan dus een boete voor feitcode R545 worden opgelegd.

Andere gevallen waarin het Gerechtshof vond dat er wel sprake was van vasthouden zijn: 

• Het klemmen van de mobiele telefoon tussen hoofd en hoofddoek;
• Het tussen de handen op het stuur laten staan  van een mobiele telefoon;
• Het klemmen van de telefoon tussen hoofd en schouder.

Uit deze voorbeelden blijkt dat het juridische begrip vasthouden ruim wordt uitgelegd door rechters. Er zijn gelukkig ook grenzen gesteld door de rechter aan het begrip vasthouden. Zo valt een telefoon op schoot hebben liggen niet onder het begrip vasthouden.

Telefoon op schoot is geen vasthouden en is toegestaan.

De officier van justitie was van mening dat dit ook onder het vasthouden van een mobiele telefoon viel. Het Gerechtshof zette hier echter een streep door en oordeelde dat dit niet was aan te merken als vasthouden. Het gevolg was dat deze boetes werden vernietigd.

Ook is het toegestaan om de telefoon in een houder te plaatsen en deze te bedienen tijdens het rijden. Het komt geregeld voor dat er toch een boete wordt opgelegd terwijl de telefoon in de houder zit. Deze boetes zijn dan ook onterecht opgelegd en worden vervolgens vernietigd. Zie hiervoor deze uitspraak van het gerechtshof.

Tijdens het rijden

Een boete voor een telefoon vasthouden mag alleen worden opgelegd als de mobiele telefoon tijdens het rijden is vastgehouden. Als je stilstaat voor een rood stoplicht dan mag je dus wel je telefoon vasthouden. Je kan dan snel even een appje sturen of je navigatie op je telefoon instellen. Krijg je een boete met feitcode R545 terwijl je stilstaat? Dan is deze onterecht. Je houdt de telefoon immers niet vast tijdens het rijden.

Apparaat geschikt voor communicatie of informatieverwerking

De omschrijving van feitcode R545 luidt ‘als bestuurder van een voertuig tijdens het rijden een mobiel elektronisch apparaat dat gebruikt kan worden voor communicatie of informatieverwerking vasthouden’. Het moet dus gaan om een apparaat waarmee gecommuniceerd kan worden of waarmee informatie verwerkt kan worden. Zo is een e-sigaret misschien wel een mobiel elektronisch apparaat, maar is het niet geschikt voor communicatie of informatieverwerking. Hiervoor mag dus geen boete worden opgelegd.

Een handscanner die pakketbezorgers gebruiken is daarentegen wel een mobiel elektronisch apparaat dat gebruikt wordt voor communicatie of informatieverwerking. Een tip aan pakketbezorgers is dan ook om jouw scanner niet tijdens het rijden te gebruiken. Je riskeert dan een boete van €350. Zet je voertuig even aan de kant en gebruik dan de scanner.

Onjuiste waarnemingen

Het komt vaak voor dat er discussie ontstaat over de vraag of het wel een mobiele telefoon was die werd vastgehouden. Vaak heeft de verbalisant maar enkele seconden goed zicht op de situatie en kan het zijn dat hij een ander voorwerp aanziet voor een mobiele telefoon. Hij legt dan onterecht een boete op voor feitcode R545. In dit soort gevallen is de boete ook onterecht opgelegd, simpelweg omdat er helemaal geen mobiele telefoon is vastgehouden.

Zo zijn in het verleden al heel wat voorwerpen door verbalisanten ten onrechte aangezien voor een mobiele telefoon. Een flesje chocomel, make-up doosjes, pasjeshouders, boterhammen, bakjes sla, e-sigaretten, brillenkokers, blikjes etc.  

Staande houden

Als een verbalisant een boete voor een telefoon vasthouden wil opleggen dan moet hij een staande houding verrichten. Er moet dan wel een reële mogelijk zijn om je te kunnen staande houden. Er is bijvoorbeeld geen reële mogelijkheid als de overtreding is geconstateerd met een (mobiele) camera. Er is dan geen verbalisant ter plaatse die een staande houding kan verrichten.

Als de boete is opgelegd zonder staande houding dan is er een grote kans dat de boete onterecht is opgelegd en dat deze na bezwaar wordt vernietigd. Meer informatie over het staande houden lees je in ons artikel over staande houden.

Misverstanden over feitcode R545

In het feitenboekje 2022 van het Openbaar Ministerie staan alle feitcodes opgesomd van alle Mulderboetes. Het feitenboekje is een boekje waarvan opsporingsambtenaren gebruik maken. Alle feitcodes staan er in opgesomd, met de bijbehorende boetebedragen en eventuele aandachtspunten.

Bij feitcode R545 staat de volgende opmerking: ‘noteer soort elektronisch apparaat; bijv. vorm, merk en type; feitcode geldt niet voor rij-instructeur’. Vaak horen wij dat een boete onterecht zou zijn, omdat niet door de verbalisant is genoteerd om welk merk en type telefoon het gaat. Dit is absoluut een fabeltje. Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in een uitspraak van 30 maart 2021 geoordeeld dat het feitenboekje is gericht tot de verbalisant en dat daaraan geen rechten kunnen worden ontleend. Met andere woorden, de verbalisant is niet verplicht om het merk en type telefoon te noteren als hij een boete oplegt voor feitcode R545. Dit maakt de boete voor een telefoon vasthouden niet ongeldig.

Tweede punt dat we hier willen aanstippen is de situatie wanneer er niet gebeld is met de telefoon of wanneer deze slechts voor enkele seconden is vastgehouden omdat deze was gevallen. Omdat het bij de boete voor een telefoon vasthouden gaat om het vasthouden daarvan, is het niet relevant dat er niet is gebeld met het toestel of slechts enkele seconden is vastgehouden. Het enkel vasthouden van de mobiele telefoon is voldoende om een boete op te leggen voor feitcode R545. Zie bijvoorbeeld deze uitspraak van het Gerechtshof.

Conclusie

Een boete voor een telefoon vasthouden tijdens het rijden, moet aan minimaal vier voorwaarden voldoen. Is aan één daarvan niet voldaan, dan is de boete onterecht. Daarnaast komt het ook geregeld voor dat een verbalisant een ander voorwerp aanziet voor een mobiele telefoon, ook dan is het verstandig om bezwaar te maken tegen de boete. Ten slotte moet bij de boete met feitcode R545 een staande houding plaatsvinden wanneer een verbalisant een boete wil opleggen. Gebeurt dit niet dan is de kans groot dat de boete wordt vernietigd.